Rynek pracy podlega dynamicznym zmianom. Jedną z najbardziej znaczących jest rosnąca mobilność zawodowa – szczególnie pracowników reprezentujących młodsze pokolenia tzw. millenialsów oraz generację Z. Skoro coraz więcej osób nie ma oporów przed zmienianiem pracy nawet kilka razy w roku, w jaki sposób utrzymać je w swoim zespole? Przede wszystkim, dbając o motywację!
Krótko o motywacji
Zanim odpowiemy sobie na pytanie, jak motywować pracowników, warto uściślić, czym jest motywacja jako taka. Wielu badaczy podjęło próby zdefiniowania tego pojęcia. Na potrzeby tego artykułu, możemy uznać, że motywacja to mechanizm, który kieruje zachowania i działania na osiągnięcie danego celu. Najczęściej dzieli się ją na wewnętrzną (robimy coś, bo odpowiada to na nasze potrzeby, wynika z przekonań) i zewnętrzną (robimy coś ze względu na konsekwencje), a także na pozytywną (liczymy na otrzymanie nagrody) i negatywną (liczymy na uniknięcie kary). O ile jako pracodawcy mamy nikły wpływ na motywację wewnętrzną członków zespoły, o tyle stosując różnorodne techniki motywacji, możemy wzmacniać tę zewnętrzną.
Dlaczego warto motywować pracowników?
Chyba nikogo nie trzeba przekonywać, że zadowolony pracownik to dobry pracownik. Oto, co zyskujemy, inwestując w skuteczny system motywacyjny:
– LOJALNOŚĆ – duża rotacja pracowników łączy się z niemałymi kosztami rekrutacji, nie wspominając o cennym czasie poświęconym na wdrożenie nowej osoby do zespołu. Bardziej opłaca się utrzymać aktualnych członków zespołu niż wciąż pozyskiwać nowych
– WYDAJNOŚĆ – osoba zmotywowana daje z siebie więcej niż taka, która przychodzi do pracy „za karę”
– PRZYCIĄGANIE SPECJALISTÓW – spora część osób rozglądających się za nową pracą, zwraca uwagę nie tylko na wysokość podstawowego wynagrodzenia, ale również oferowane benefity
Chociaż nie ma prostej odpowiedzi na to, jak skutecznie motywować pracowników, jeśli w ogóle nie będziemy się o to starać, bez wątpienia poniesiemy straty, zarówno finansowe, jak i wizerunkowe.
Pomysły na motywację pracowników
Obecnie niemal każda firma posiada swój, mniej lub bardziej sformalizowany, system motywowania pracowników. Składają się na niego różnorodne instrumenty i schematy postępowania, które z założenia mają przełożyć się na większe zaangażowanie i efektywność zespołu. Wiedząc, dlaczego warto motywować pracowników, przedsiębiorstwa decydują się na kolejny krok – ustalają, jak to dobrze robić.
Motywowanie finansowe
Najbardziej tradycyjnym narzędziem są gratyfikacje finansowe w różnych formach. To przede wszystkim konkurencyjna płaca – jeżeli nie jest ona dla pracownika satysfakcjonująca, jest duża szansa, że nawet najatrakcyjniejsze dodatki nie wystarczą, by zmotywować go, a nawet utrzymać w zespole.
Premie i bonusy
Szeroko stosowanym sposobem na to, jak motywować pracowników, wykorzystując kompensacje finansowe, jest przyznawanie premii oraz bonusów. Ważne, by system premiowy był zrozumiały i sprawiedliwy. Pracownik powinien mieć pewność, jakie warunki musi spełnić, żeby otrzymać premię i jakiej gratyfikacji może się spodziewać. Osobną kwestią są nagrody i bonusy, które nie wynikają wprost z umowy, mają charakter uznaniowy. Stosowanie ich może oczywiście pozytywnie wpłynąć na motywację zespołu, jednak należy zachować ostrożność. Nieprzemyślane rozdawanie premii uznaniowych może doprowadzić do sytuacji, w której ktoś poczuje się niesłusznie pominięty.
Podwyżka
To kolejny może i oczywisty, ale na pewno pożądany przez pracowników element systemu motywacyjnego. Dopóki jej wysokość nie przekracza poziomu inflacji, należy uznać ją raczej za tzw. czynnik higieny niż faktyczny motywator. Niemniej jednak, zwiększenie podstawowej pensji bez wątpienia jest mile widziane i, przynajmniej krótkoterminowo, przekłada się na wzrost zaangażowania oraz chęci do pracy.
Pozapłacowe techniki motywacji
Chociaż motywatory finansowe bezsprzecznie mają znaczenie, wiele firm stawia również na szereg benefitów pozapłacowych. Ten sposób motywowania bywa wyjątkowo skuteczny, szczególnie, jeżeli poziom zarobków w firmie i tak jest wysoki. W przypadku specjalistów czy pracowników wyższego szczebla, nawet imponujący bonus świąteczny czy premia często nie dają długotrwałego efektu motywacyjnego – bardziej owocne okazują się inne techniki, które pokazują, że firma rzeczywiście ich docenia.
Prezenty
Prezent, oczywiście trafiony, często jest odbierany lepiej niż ekwiwalent w gotówce. Wybierając go, mamy okazje pokazać, że pracownik nie jest dla nas trybikiem w maszynie, tylko członkiem firmowej rodziny. Podczas gdy dodatek finansowy trafia do domowego budżetu i jest „przejadany”, nagroda rzeczowa dobrana do faktycznych potrzeb czy choćby zainteresowań zostaje na dłużej, tym samym przypominając o docenieniu przez pracodawcę.
Pakiety medyczne i ubezpieczeniowe
Zapewnienie pracownikom większego poczucia bezpieczeństwa bez wątpienia potrafi zmotywować zespół. W tej kategorii przeważają pakiety prywatnej opieki zdrowotnej oraz dodatkowe ubezpieczenia, na przykład na życie. Niektóre firmy rozszerzają takie benefity na rodziny pracowników.
Szkolenia i wspieranie samorozwoju
Najlepsze pomysły na motywację pracowników mogą przynieść znacznie więcej korzyści obu stronom! Dobrym przykładem jest organizowanie lub finansowane/współfinansowanie rozmaitych szkoleń. Postawienie na wsparcie rozwoju poszczególnych członków zespołu pokazuje, że jako firma dajemy coś od siebie, a jednocześnie nowe kompetencje przeszkolonych osób wzmacniają całą organizację.
Wyjazdy motywacyjne i integracyjne
Trudno o bardziej uniwersalny sposób na to, jak skutecznie motywować pracowników, niż zaproszenie ich na wyjazd firmowy. Taka nagroda za ponadprzeciętne wyniki (dla całego zespołu lub np. najbardziej efektywnych sprzedawców) spodoba się niemal każdemu i bez wątpienia zostanie zapamiętana na długo. Do tego pracownicy wrócą wypoczęci, a ciekawą wycieczką chętnie pochwalą się w mediach społecznościowych, budując pozytywny wizerunek firmy!
Zobacz też: Wyjazdy motywacyjne
Czy da się motywować pracowników bez dodatkowych kosztów?
Wszystkie wymienione pomysły na motywację pracowników wymagają wygospodarowania na ten cel pewnego budżetu. A co z darmowymi drogami? Te również istnieją, jednak ze względu na wyjątkowo miękki charakter tych technik, ich wpływ na motywację jest trudniej mierzalny. Warto wymienić chociażby pochwały, przyjazną atmosferę w biurze czy możliwość korzystania z elastycznych godzin pracy. Pandemia wzmocniła również zainteresowanie benefitem wcześniej niezbyt popularnym – opcją pracy zdalnej. Obecnie to jeden z benefitów najbardziej pożądanych przez pracowników, choć trzeba pamiętać, że i on wiąże się z pośrednimi wydatkami, na przykład na sprzęt służbowy.
———
Wiedza o tym, jak skutecznie motywować pracowników, jest na współczesnym rynku pracy nieoceniona. To ona pomaga zwiększyć zaangażowanie zespołu w projekt, a także zmniejszyć rotację kadr. Nie ma jednego niezawodnego sposobu na motywacje, jednak biorąc pod uwagę specyfikę swojej branży, indywidualne potrzeby pracowników oraz możliwości finansowe, bez wątpienia uda się wypracować sprawny system.
